सौर मंडल या सौरमंडल या सौर प्रणाली सूर्य आरू ओकरऽ परिक्रमा करै वाला वस्तु केरऽ गुरुत्वाकर्षण स॑ बंधलऽ प्रणाली छेकै। एकरऽ निर्माण ४.६ अरब साल पहलें एगो विशालकाय अंतरतारा आणविक बादल केरऽ गुरुत्वाकर्षण केरऽ पतन स॑ भेलऽ छेलै। ई प्रणाली केरऽ द्रव्यमान केरऽ विशाल बहुमत (९९.८६%) सूर्य म॑ छै, जेकरऽ अधिकांश शेष द्रव्यमान बृहस्पति ग्रह म॑ समाहित छै। सूर्य के आसपास के ग्रह प्रणाली में आठ ग्रह छै। आंतरिक प्रणाली केरऽ चारो ग्रह: बुध, शुक्र, पृथ्वी आरू मंगल स्थलीय ग्रह छेकै, जे मुख्य रूप स॑ चट्टान आरू धातु स॑ बनलऽ छै। बाहरी प्रणाली केरऽ चारो विशालकाय ग्रह स्थलीय ग्रहऽ स॑ काफी बड़ऽ आरू अधिक विशाल छै। दू गो सबसँ बड़ौ बृहस्पति आरु शनि दिग्गज गैसीय ग्रह छेकै, जे मुख्यतः हाइड्रोजन आरु हीलियम सं बनलौ छै ; अगला दू यूरेनस आरू नेपच्यून बर्फ केरऽ दिग्गज छेकै, जे अधिकतर हाइड्रोजन आरू हीलियम के तुलना म॑ अपेक्षाकृत अधिक गलनांक वाला वाष्पशील पदार्थऽ स॑ बनलऽ छै, जेना कि पानी, अमोनिया आरू मीथेन। सब्भे आठ ग्रह केरऽ कक्षा लगभग गोलाकार होय छै जे पृथ्वी केरऽ कक्षा केरऽ विमान के पास पड़ै छै, जेकरा इक्लिप कहलऽ जाय छै।

सौर मंडल केरऽ मुख्य दृश्य - जेकरा म॑ ८ ग्रह, १ बौना ग्रह, एक क्षुद्रग्रह पट्टी आरू एक धूमकेतु (स्केल के हिसाब स॑ नै) दिखालऽ गेलऽ छै।

एकरहो देखौ संपादन

बाहरी कड़ी संपादन

संदर्भ संपादन