स्थलीय ग्रह
स्थलीय ग्रह, ठोस ग्रह या चट्टैन बला ग्रह, एगो ऐन्हऽ ग्रह छेकै जे मुख्य रूप स॑ सिलिकेट चट्टान या धातु स॑ बनलऽ होय छै। सौरमंडल के भीतर आई.ए.यू द्वारा स्वीकार करलऽ गेलऽ स्थलीय ग्रह सूर्य केरऽ सबसँ निकट के भीतरी ग्रह छेकै जेना: बुध, शुक्र, पृथ्वी आरू मंगल। कोय ग्रह केरौ भूभौतिकीय परिभाषा क प्रयोग करवा ल खगोलशास्त्री सिनी मँ दू या तीन ग्रह-द्रव्यमान उपग्रह – पृथ्वी क चन्द्रमा, आयो, आरु कोय घड़ियाँ यूरोपा – योहो स्थलीय ग्रह मानलौ जाबै सकै छै; आरू ऐन्हऽ ही चट्टानी आद्यग्रह-क्षुद्रग्रह पल्लस आरू वेस्टा भी होय सकै छै। "स्थलीय ग्रह" शब्द धरती केरऽ संस्कृत शब्द (स्थलीय) स॑ बनलऽ छै, कैन्हेंकि ई ग्रह संरचना के दृष्टि स॑ धरती जैसनऽ छै। स्थलीय ग्रहऽ के अध्ययन सामान्यतः भूवैज्ञानिक, खगोलशास्त्री आरू भूभौतिकी विज्ञानी द्वारा करलऽ जाय छै।
स्थलीय ग्रहऽ के सतह ठोस होय छै, जेकरा स॑ ई बड़ऽ गैसीय ग्रहऽ स॑ ढेरी अलग होय जाय छै, जे अधिकतर विभिन्न भौतिक अवस्था म॑ मौजूद हाइड्रोजन, हीलियम आरू पानी के कुछु संयोजन स॑ बनलऽ होय छै।
सौर मंडल केरौ भीतर स्थलीय ग्रह संपादन
सौर मंडल केरऽ गतिशील परिभाषा के तहत चार स्थलीय ग्रह छै : बुध, शुक्र, पृथ्वी आरू मंगल। पृथ्वी केरऽ चंद्रमा के साथ-साथ बृहस्पति केरऽ चंद्रमा आयो आरू [[[यूरोपा]] केरऽ गिनती भी भूभौतिकीय रूप स॑ होतै, साथ ही साथ भरसक बड़ऽ आद्यग्रह-क्षुद्रग्रह पल्लस आरू वेस्टा (हालांकि वू सीमांत मामला छेकै)। ई पिंडऽ म॑ केवल पृथ्वी केरऽ सक्रिय सतह जलमंडल छै। मानलऽ जाय छै कि यूरोपा केरऽ बर्फ केरऽ परत के नीचे सक्रिय जलमंडल छै।
घनत्व केरौ रुझान संपादन
स्थलीय ग्रह केरऽ असंपीड़ित घनत्व वू औसत घनत्व छेकै जे ओकरऽ सामग्री केरऽ शून्य दबाव प॑ होतै। अधिक असंपीड़ित घनत्व अधिक धातु सामग्री के संकेत करै छै। असंपीड़ित घनत्व सही औसत घनत्व (जेकरा अक्सर "बल्क" घनत्व भी कहलऽ जाय छै) स॑ भिन्न होय छै, कैन्हेंकि ग्रह केरऽ क्रोड के भीतर संपीड़न स॑ ओकरऽ घनत्व बढ़ी जाय छै; औसत घनत्व ग्रह केरऽ आकार, तापमान वितरण, आरू सामग्री केरऽ कठोरता के साथ-साथ संरचना प॑ निर्भर करै छै।
|